Longyearbyen
Dinsdag 19 november 2024- Dag 3
In tegenstelling tot gisteren hebben we vannacht heerlijk geslapen! Na een lekkere douche is het tijd voor het ontbijt en daarna staat de eerste tocht met See & Explore op het programma. We gaan vier uur lang op jacht naar het noorderlicht en dieren. Van oktober tot april is het wild beperkt, we zoeken vooral naar de poolvos, Svalbard rendieren en Svalbard rotsptarmigan (de Svalbard sneeuwhoen). We gaan de komende dagen vier keer met Odd Christian op excursie: twee keer overdag en twee keer ’s avonds. We zijn benieuwd wat we gaan zien!
We rijden oostwaarts richting Adventdalen. De wegen zijn stijf bevroren en ijzig, er worden steentjes gestrooid tegen de gladheid.
We rijden oostwaarts richting Adventdalen. De wegen zijn stijf bevroren en ijzig, er worden steentjes gestrooid tegen de gladheid.
De eerste fotostop is in Endalen (dal nummer 1). Voor alle foto's geldt dus dat het in werkelijkheid een stuk donkerder is dan het lijkt.
Endalen ligt ten zuidoosten van Longyearbyen en maakt deel uit van een netwerk van valleien die door gletsjers zijn uitgesleten. De vallei wordt gekenmerkt door brede, glooiende heuvels en een ruig landschap. In de zomer is Endalen een mix van mos, arctische bloemen en toendra, terwijl het nu volledig bedekt is met sneeuw en ijs.
Je ziet ook hier, zoals op veel plaatsen op Spitsbergen, restanten van de mijnbouwactiviteiten uit het verleden, zoals verlaten gebouwen en apparatuur van de steenkoolmijnen. Op de foto hieronder zie je constructies waarmee steenkool door de vallei werd vervoerd.
Endalen ligt ten zuidoosten van Longyearbyen en maakt deel uit van een netwerk van valleien die door gletsjers zijn uitgesleten. De vallei wordt gekenmerkt door brede, glooiende heuvels en een ruig landschap. In de zomer is Endalen een mix van mos, arctische bloemen en toendra, terwijl het nu volledig bedekt is met sneeuw en ijs.
Je ziet ook hier, zoals op veel plaatsen op Spitsbergen, restanten van de mijnbouwactiviteiten uit het verleden, zoals verlaten gebouwen en apparatuur van de steenkoolmijnen. Op de foto hieronder zie je constructies waarmee steenkool door de vallei werd vervoerd.
Ook zie je op diverse plekken dit soort bouwwerken. Het bord leert dat dit de schacht van Mijn 5 was. Deze mijn was van 1952 tot 1972 in bedrijf.
De oude mijnen zijn deels beschermd cultureel erfgoed, het is (ook vanwege potentieel onstabiele constructies) streng verboden en erg gevaarlijk om ze te betreden zonder begeleiding.
De oude mijnen zijn deels beschermd cultureel erfgoed, het is (ook vanwege potentieel onstabiele constructies) streng verboden en erg gevaarlijk om ze te betreden zonder begeleiding.
We rijden een klein stukje door maar stoppen vrij snel weer, vanwege een rendier op de weg maar ook vanwege het adembenemend mooie landschap. Het kleine ballonvormige wolkje links naast de maan (ja, het is de maan en niet de zon!) is geen vignettering.
Het is rond deze tijd van de dag nog opvallend licht. We hadden verwacht dat het de hele dag pikkedonker zou zijn maar zo rond het middaguur is er toch nog veel licht, natuurlijk ook door de maan die over het landschap schijnt.
Het is rond deze tijd van de dag nog opvallend licht. We hadden verwacht dat het de hele dag pikkedonker zou zijn maar zo rond het middaguur is er toch nog veel licht, natuurlijk ook door de maan die over het landschap schijnt.
Veel van de oude mijngebouwen zijn verlicht, zo ook onderstaand gebouw.
We rijden verder naar Adventdalen. Het is een van de grootste en meest bekende valleien op Spitsbergen en strekt zich uit over ongeveer 30 kilometer. De vallei wordt gevormd door de rivier Adventelva, die door de vallei stroomt. De rivier voert smeltwater af van omliggende gletsjers naar de Adventfjorden, een zijtak van de grotere Isfjorden.
We stoppen bij Camp Barentz (hier zullen we later deze week ook nog weer naartoe gaan voor een diner). Als we net zijn uitgestapt moeten we eerst even bij de bus blijven, terwijl Odd Christian rond de gebouwen controleert op ijsberen. Na de 'all clear' mogen we omgeving gaan verkennen.
Het is vrij lastig om niet de hele tijd in superlatieven te blijven praten, maar deze plek is nog mooier dan Endalen. De lichte bewolking die inmiddels is ontstaan vormt een prachtige halo rond de maan.
We stoppen bij Camp Barentz (hier zullen we later deze week ook nog weer naartoe gaan voor een diner). Als we net zijn uitgestapt moeten we eerst even bij de bus blijven, terwijl Odd Christian rond de gebouwen controleert op ijsberen. Na de 'all clear' mogen we omgeving gaan verkennen.
Het is vrij lastig om niet de hele tijd in superlatieven te blijven praten, maar deze plek is nog mooier dan Endalen. De lichte bewolking die inmiddels is ontstaan vormt een prachtige halo rond de maan.
Rechtsboven op de foto hieronder zie je de lichten van Gruve 7. Dit is de enige nog in bedrijf zijnde mijn op Spitsbergen en wordt beheerd door Store Norske Spitsbergen Kulkompani, het belangrijkste mijnbouwbedrijf op Svalbard. Gruve 7 produceert hoogwaardige steenkool, wat voornamelijk gebruikt wordt als brandstof voor de energiecentrale in Longyearbyen. Deze energiecentrale voorziet de nederzetting van elektriciteit en warmte.
Moonshadow!
Wanneer we even na twee uur 's middags terugkomen in het hotel nestelen we ons in een van de gezellige loungehoekjes die het hotel rijk is. We hebben even twee uurtjes vrij tot we om vier uur naar het centrum wandelen om te gaan eten.
Wanneer we naar het centrum lopen is er kort wat noorderlicht zichtbaar maar door alle lichtvervuiling van Longyearbyen valt er weinig eer aan de foto's te behalen.
Longyearbyen is al aardig in kerststemming. Even wat foto's om een indruk te geven van het centrum.
We gaan eten in Fruene Kaffe og Vinbar, een erg gezellig café annex winkel. Ze serveren er pizza, soep, quiche en broodjes en erg lekker uitziende bonbons en gebakjes.
Wij kiezen voor een heerlijk goulash soepje en een stuk quiche, we hebben het niet over ons hart kunnen verkrijgen om het ontzettend verdrietig kijkende broodje op te eten…
Als we terug wandelen naar de Funken Lodge komen we ook nu weer scharrelende rendieren tegen. Tijd om even iets over deze Svalbard rendieren te vertellen.
De Svalbard rendieren zijn een unieke ondersoort van het rendier, specifiek aangepast aan het extreme klimaat van de Svalbard-archipel. Ze zijn kleiner met kortere poten, compacter (dit helpt bij het vasthouden van lichaamswarmte) en zwaarder dan andere rendieren. Dit helpt hen overleven in het arctische klimaat.
Hun gemiddelde gewicht ligt tussen de 60 en 90 kg voor vrouwtjes en 65 tot 90 kg voor mannetjes.
Hun vacht bestaat uit holle haren die lucht vasthouden voor extra isolatie, wat hen helpt warm te blijven tijdens de poolwinter.
Ze voeden zich voornamelijk met gras, mossen, korstmossen en andere toendraplanten. In de winter moeten ze vaak door de sneeuw graven om voedsel te vinden, waarbij hun brede snuit en sterke hoeven goed van pas komen. Soms eten ze zelfs zeewier langs de kust als het land bedekt is met een dikke laag sneeuw.
Ze verplaatsen zich wel binnen hun leefgebied om de beste voedselbronnen te vinden, maar ze leggen daarbij veel kortere afstanden af, er is dus geen sprake van migratie over grote afstanden zoals andere rendieren doen.
De Svalbard rendieren zijn een unieke ondersoort van het rendier, specifiek aangepast aan het extreme klimaat van de Svalbard-archipel. Ze zijn kleiner met kortere poten, compacter (dit helpt bij het vasthouden van lichaamswarmte) en zwaarder dan andere rendieren. Dit helpt hen overleven in het arctische klimaat.
Hun gemiddelde gewicht ligt tussen de 60 en 90 kg voor vrouwtjes en 65 tot 90 kg voor mannetjes.
Hun vacht bestaat uit holle haren die lucht vasthouden voor extra isolatie, wat hen helpt warm te blijven tijdens de poolwinter.
Ze voeden zich voornamelijk met gras, mossen, korstmossen en andere toendraplanten. In de winter moeten ze vaak door de sneeuw graven om voedsel te vinden, waarbij hun brede snuit en sterke hoeven goed van pas komen. Soms eten ze zelfs zeewier langs de kust als het land bedekt is met een dikke laag sneeuw.
Ze verplaatsen zich wel binnen hun leefgebied om de beste voedselbronnen te vinden, maar ze leggen daarbij veel kortere afstanden af, er is dus geen sprake van migratie over grote afstanden zoals andere rendieren doen.
We hebben maar kort rust, want om half zeven staat Odd Christian alweer voor de deur om ons wederom mee te nemen richting Adventdalen in de hoop wat noorderlicht te kunnen vangen. Dat lukt aardig, korte tijd is er activiteit en we hopen op meer maar dat wordt 'm helaas niet.
Na bijna twee uur wordt het tijd om Adventdalen te verlaten. De gevoelstemperatuur is gezakt naar -19 en er lijkt geen sprake meer te zijn van activiteit als het gaat om het noorderlicht. Marjan stelt voor om naar de zadenbank te rijden om daar even te gaan kijken. Dat stond op ons wensenlijstje dus daar gaan we zeker mee akkoord.
De ondergrondse Svalbard Global Seed Vault, werd in 2008 opgericht om wereldwijd zaden van belangrijke landbouwgewassen veilig op te slaan, zodat ze beschermd zijn tegen rampen zoals natuurrampen, oorlogen en klimaatveranderingen.
De zaden zijn 130 meter diep in de berg opgeslagen in vriesomstandigheden (een constante -18 graden), wat hun houdbaarheid verlengt. De locatie is strategisch gekozen: Spitsbergen heeft weinig seismische activiteit en blijft, zelfs als de koelsystemen falen, door de permafrost koel genoeg om de zaden op lage temperaturen te houden.
Deze “noodkluis” bevat momenteel meer dan 1,3 miljoen zaadmonsters van bijna alle landen ter wereld, met ruimte voor een maximum van 4,5 miljoen verschillende gewasvariëteiten. In totaal zou de kluis tot wel 2,5 miljard zaden kunnen herbergen, wat deze faciliteit tot een cruciale back-up maakt voor mondiale voedselveiligheid.
Odd Christian weet te vertellen dat Syrië enige tijd geleden zaden uit de kluis heeft laten halen, dus dat gebeurt nu ook al. Er wordt niet op dagelijkse basis gewerkt, de kluis gaat slechts een paar keer per jaar open voor onderhoud of als er zaden bijgeplaatst moeten worden en is niet open voor het publiek. Maar gelukkig mogen we wel bij de ingang kijken.
De zaden zijn 130 meter diep in de berg opgeslagen in vriesomstandigheden (een constante -18 graden), wat hun houdbaarheid verlengt. De locatie is strategisch gekozen: Spitsbergen heeft weinig seismische activiteit en blijft, zelfs als de koelsystemen falen, door de permafrost koel genoeg om de zaden op lage temperaturen te houden.
Deze “noodkluis” bevat momenteel meer dan 1,3 miljoen zaadmonsters van bijna alle landen ter wereld, met ruimte voor een maximum van 4,5 miljoen verschillende gewasvariëteiten. In totaal zou de kluis tot wel 2,5 miljard zaden kunnen herbergen, wat deze faciliteit tot een cruciale back-up maakt voor mondiale voedselveiligheid.
Odd Christian weet te vertellen dat Syrië enige tijd geleden zaden uit de kluis heeft laten halen, dus dat gebeurt nu ook al. Er wordt niet op dagelijkse basis gewerkt, de kluis gaat slechts een paar keer per jaar open voor onderhoud of als er zaden bijgeplaatst moeten worden en is niet open voor het publiek. Maar gelukkig mogen we wel bij de ingang kijken.
Uitzicht op het vliegveld
We staan hier ook vlakbij de kolen mijn Gruve 7, die we eerder vanmiddag vanaf beneden hebben gezien. Volgens recente plannen van de Noorse regering en Store Norske Spitsbergen Kulkompani,zal Gruve 7 naar verwachting in 2025 worden gesloten. De sluiting past binnen de bredere overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie, zowel op Spitsbergen als in Noorwegen maar stuit op veel verzet bij de lokale bevolking omdat er dan andere brandstoffen zoals diesel aangevoerd moeten worden om te voorzien in de energievoorziening op het eiland. En het moge duidelijk zijn dan zonnepanelen hier in de winter geen optie zijn…
Vanaf dit punt kijken we uit over het prachtige Adventdalen. De lichtjes links op de foto komen van de huskyfarms. We hebben ze eerder al enthousiast horen blaffen in de verte. Wij gaan vrijdag met een huskytocht mee en daar kijken we ook erg naar uit!
Als we terugkomen bij de auto is het bijna 22:00 uur, we zijn allemaal koud en moe, hoog tijd dus om terug te gaan naar het hotel. Ook vandaag was weer een fantastische dag. Nog niet helemaal het noorderlicht gekregen dat we hoopten te gaan zien maar de week is nog niet om en we blijven hopen!